Grup Yorum ile dayanışmak terör suçu: Türkiye'de üyelik, Almanya'da propaganda

Türkiye'de cezaevinde açlık grevi yapan Grup Yorum üyeleriyle dayanışmak için Köln'de yapılmak istenen konser, Alman makamları tarafından yasaklandı.

Bakırköy Halk Pazarı, 15 Nisan 2012: Grup Yorum'un „2. Bağımsız Türkiye Konseri“   Foto: Youtube screenshot

Türkiye’de tutuklu bulunan Grup Yorum üyeleri adına 24 Kasım günü Köln'de bir dayanışma konseri düzenlenecekti. Braunsfeld’deki Ezgi Center'da sahne kurulmuş, konuşmacı ve müzisyenler hazırlanmıştı. Konser başlamadan yaklaşık beş dakika önce mekana polisler geldi. Etkinlik, “illegal terör örgütü propagandası“ şüphesi üzerine engellenmişti. Köln Emniyeti, „Almanya'da yasak olan, aşırı solcu bir Türk örgüte ait propaganda malzemesine el konduğunu“ açıkladı. Propaganda malzemesi, karikatürist İsmail Doğan’ın salondaki bir panoda sergilenen çizimleriydi. İptal edilen dayanışma konseri sokakta yapıldı. Grup Yorum, yaptığı resmi açıklamada: “Alman emperyalizmi, Türkiye faşizmi ile işbirliğini açıkça ortaya koymuştur!“ dedi.

Köln ve Berlin’deki “Uluslararası hukuk buluşması“ toplantılarına katılmak için Almanya’ya gelen Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) avukatlarından Berrak Çağlar da polisler geldiğinde salondaydı. Almanya’da geçmiş konserlerde tehdit ve baskılar olduğunu ifade eden Çağlar, buna rağmen böyle bir yasağın ilk kez yaşandığını söyledi: „Üstelik Grup Yorum sahne almayacaktı. Türkiye, Almanya, Şili, Fransa, Yunanistan’dan 17 farklı müzik grubu vardı.“

Çağlar'a göre yasağın nedeni Türkiye ve Almanya’nın emniyet-istihbarat birimleri arasında yapılan ikili anlaşmalar: “Türkiye güvenlik ile terör konularında toplumsal baskıyı arttırıyor. Alman hükümetinden de sakıncalı gördüğü ve “terörist“ olarak nitelendirdiği Türkiyelilere yönelik yaptırımların artması konusunda talepte bulunuyor.“ Grup Yorum, Türkiye’deki terör örgütü olarak nitelendirilen DHKP-C’nin müzik yapılanması olarak değerlendiriliyor ve kriminalize ediliyor. DHKP-C, Almanya'da Anayasayı Koruma Teşkilatı'nın yasaklı örgütler listesinde yer alıyor. Almanya Federal İçişleri Bakanlığı, Mayıs 2017'de Baden-Württemberg, Hamburg, Hessen ve Kuzey Ren-Vestfalya eyaletlerine gönderdiği yazıda, Grup Yorum konserlerine izin verilmemesini talep etti.

İç güvenlik yasasının ilk kurbanı

Grup Yorum, politik müziği toplumla buluşturmak amacı ile 1985’teki kuruluşundan itibaren sürekli devletin hedefinde oldu. Sivas katliamı, maden kazalarında ölen işçiler ve Gezi direnişi hakkında şarkılar yaptılar. Bugüne kadar 25 albüm ile iki milyonun üzerinde dinleyiciye ulaşan Grup Yorum’un en büyük özelliklerinden biri üyelerinin sürekli yenilenmesi. 80’lerin ortası, 90’lı yıllar, 2000’ler ve sonrasını anlatan üç kuşak ortaya çıktı. 2010 yılında kuruluşunun 25. yılı için İstanbul'daki İnönü Stadyumu'nda 50 bin kişilik bir konser veren Grup Yorum, Türkçe, Kürtçe, Arapça şarkılar ve türküler seslendirdi. Grup, Almanya, Fransa ve İngiltere'de konserler verdi.

İnsanların toplanma hakkını ihlal eden “İç Güvenlik Yasası“, 27 Mart 2015’te meclisten geçmesinin ardından Nisan ayında Resmi Gazete’de yayınlandı. Yasanın ilk kurbanı, 12 Nisan Pazar günü Bakırköy’de yapacağı 5. Bağımsız Türkiye Konseri yasaklanan Grup Yorum oldu. O günden itibaren Türkiye’de hiçbir büyük Grup Yorum etkinliğine izin verilmedi. Artık statlarda konser yapmasına izin verilmeyen Grup Yorum, 12 Nisan’da ilk kez mahalle aralarında halkla buluşmaya çalıştı. Polis, müzisyenlere ve onları dinlemekte ısrarlı olan halka müdahale etti. Grup Yorum üyeleri kamyon kasalarında şarkı söyledi; oradan da kovalanınca çatılara çıktı. Grup, internet üzerinden konser vermeyi bile denedi.

Baskılar, 15 Temmuz’daki darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde arttı. 2016’dan itibaren çalışmalar yürüttüğü “İdil Kültür“ adlı sanat merkezleri defalarca basıldı. Müzik aletleri polis tarafından kırıldı, onlarca üyesi tutuklandı.

Açlık grevi ve baskıların sona erdirilme talebi

Altı tutuklu Grup Yorum üyesinden beşi, yaşananları protesto etmek için Mayıs ayında cezaevinde açlık grevine başladı. Açlık grevi 200’üncü güne yaklaşırken, Avukat Çağlar bu sürenin kritik bir sınır olduğunu belirtiyor. Geçen hafta tahliye olan iki Grup Yorum üyesi Helin Bölek ve Bahar Kurt da cezaevinden tahliye edildikleri halde açlık grevini sürdürüyorlar. Yine açlık grevinde olan İbrahim Gökçek, Barış Yüksel ve Ali Aracı ise hala Silivri Cezaevi'nde. Açlık grevindeki üyelerin talepleri arasında açılan davaların sonlandırılması, konser yasaklarının kaldırılması, üyelerin cezaevinden tahliyesi, İdil Kültür Merkezi’ne baskınların sona erdirilmesi var.

Hakkındaki dava nedeniyle Fransa'ya sığınma talebinde bulunan Grup Yorum üyesi Selma Altın'a göre açlık grevinin bir diğer talebi, „müzisyenlerin isimlerinin terör listesinden çıkarılması.“ İçişleri bakanlığı, „terör örgütü üyeliğiyle“ suçladığı Selma ve İnan Altın’ın yakalanmasına yardım edenlere 300 bin TL para ödülü teklif ediyor. Selma Altın’a göre sanatı hiçbir yerde engellemek mümkün değil. Hatta yasaklar ters tepiyor: „Baskı arttıkça, Grup Yorum büyüdü, Grup Yorum büyüdükçe iktidarın tepkisi arttı.“

Fransa'da Grup Yorum ile dayanışmak için 9 Kasım'da bir imza kampanyası başlatıldı. Bir grup Fransız müzisyen, Grup Yorum’un şarkılarını Türkçe olarak seslendirerek tutuklu müzisyenlerle dayanışma gösterdi. Altın, Türkiye’de aydın, yazar ve sanatçıyı hedef alan uygulamaların Fransa'daki meslektaşlarını şaşırttığını söylüyor: „Durumu ancak somut örnekler verdiğimizde anlayabiliyorlar. Terör listesinde yer alan isimlerimizi göstermemiz gerekiyor. Vahameti anladıklarında müthiş bir sahiplenme başlıyor.“