Adliye muhabirliği: Gazeteci davalarını haberleştirmek
Hakkında gizlilik kararı olmayan, kamuya açık bir davayı izleyeceğiz, haberleştireceğiz. Salona girip bir haber yapmak kadar kolay değil mi? Değil.
Bu yazı siyasi ya da ekonomik bir iktidarın bir haberi nasıl engellediğine ilişkin bir yazı değil. Bu faşizmin, hak ihlalinin nasıl “sıradanlaştığına“ ilişkin bir yazı.
15 Temmuz darbe girişiminin “medya ayağı“ ayağı oldukları gerekçesiyle, Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak'ın ağırlaştırılmış müebbetlerle yargılandıkları davanın ilk beş duruşması aralıksız bir hafta sürdü. 19 Haziran'da başlayan duruşmaların üçüne girdim. Diğer ikisine gitmeme sebeplerim arasında haber alma ve haber verme uğruna verilen “kapı önü kavgaları“ndan yılmış olmam.
“Salon küçük “ ve “oturacak yer yok“ bahanesiyle basın mensuplarının mahkeme salonlarına alınmaması ilk değil. Ayrıca tabii ki sadece basın değil, izleyiciler, uluslararası gözlemciler ve hatta sanık yakınları da bu “uygulama“dan nasibini alıyor.
Ama mevzu haber alma ve haber vermenin engellenmesinden çok “siyasallaşması.“ Eskiden beri, Anadolu Ajansı'nın İhlas Haber Ajansı'nın ve hatta Doğan Haber Ajansı'nın girebildiği davalar biz “muhalif“ ya da “alternatif“ medya çalışanları için erişilebilir değil.
1986 doğumlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema Televizyon bölümü mezunu. Daha önce İMC TV'de muhabir olarak çalıştı. bianet'in İfade Özgürlüğü haberleri editörlüğünü yapıyor.
Haber yapmak o kadar kolay değil
Bu yazıyı yazarken, 2011'de Oda TV davasının ilk duruşmasında “salon küçük“ bahanesiyle çıkan arbedeyi hatırladım. O arbede aklıma her geldiğinde hala güvenlikçiden yediğim tekme yeri sızlıyor.
Altan kardeşlerin ve Ilıcak'ın duruşması da aynı öyle bir gündü. Sabah saat 10.00'dan beri bir grup gazeteci olarak İstanbul'daki Çağlayan Adliyesi'ndeyiz. Hakkında gizlilik kararı olmayan, kamuya açık bir davayı izleyeceğiz, haberleştireceğiz. Salona girip bir haber yapmak kadar kolay değil mi? Değil.
Öncelikle adliyeye sık yolu düşen insanlar olarak “alıştığımız“ bariyerlere denk geliyoruz. Davayı kalabalık bir kitle izlemek istiyor. Aralarında çok sayıda uluslararası hak örgütü temsilcileri var. Çoğu Türkçe bilmiyor, bu nedenle çevirmenleriyle adliyeye gelmişler.
Bir bakışta dışarıda kalacağımızı anlıyoruz. Çünkü daha önce kaldık. Önce “tatlı dili“ deniyoruz. Çeşitli koridorlarda farklı güvenlik görevlilerine “dert anlatmaya“ çalışıyoruz, olmuyor. Sonra dava sahiplerine yani yargılananların yakınlarına rica ediyoruz: “İzin verirseniz gazeteciler olarak önce biz geçelim. Aksi halde içeri alınmayacağız, haber yapılmayacak.“ Belli ki “herkes“ için Türkçe bilmeyen, dolayısıyla duruşmayı aktif şekilde dinleyemeyecek uluslararası heyetin ve onların çevirmenlerinin duruşmaya girmesi, gazetecilerin haber yapmasından daha önemli.
Salona kimin girebileceği güvenliğin elinde
Bunu, çevirmenlerden birinin “Senin mesleğin benimkinden daha önemli değil“ demesinden anlıyorum. Kendisi eski bir gazeteciymiş, Sarı Basın Kartlı olanlardan. Ona mevzunun “benim mesleğim“ olmadığını “biz haber yapmazsak bu davadan kamunun haberdar olamayacağını“ anlatamıyorum.
Sıra güvenlikçilere geliyor. Ana akım medyayı yahut “tanıdığı“ gazetecileri içeri alan güvenlik amiri, bizim gibi “tanıdıklarını“ ise “Koltuk düzenlemesi bana ait. İstediğimi alırım“ diye karşılıyor. Yani „yeni Türkiye“nin bir güvenlik amiri açık yargılama ilkesine kolaylıkla meydan okuyabiliyor. Hem de Savcılıktan gelen “görünmez“ talimatla! Başka bir güvenlik görevlisi kendisine tepki gösteren bir muhabiri duruşma salonunda “iteleyebiliyor“. Bir dakika bu eski Türkiye'nin de uygulaması olabilir. Ne de olsa devlette devamlılık esastır.
Hak talep edeni yalnız bıraktığında
Altı yıllık duruşma deneyimime dayanarak söylüyorum: Bu davalara ancak itiraz ederek, bağırıp çağırarak, inatla, geri adım atmadan talep ederek girilebiliyor.
Peki bu şekilde barikatları aştığınızda ne oluyor? İçeri girebilmiş olan gazeteci, sanık yakını ya da sivil toplum temsilcisi “Siz kavga ettiğiniz için bizi bile içeri almayabilirler“ diyor.
Bakın, işte can acıtan budur. Bir gazeteciyi, haber yapmak adına ağlatan budur. Hayatında bir gün adliyeye gelmiş bir kişinin, kendi “alanını“ korumak adına tüm haber alma hakkını çöpe atmasıdır.
Bunun sonucu ise yine elinde “minik“ iktidarlarını tutanlara yarıyor. Bu kavgadan bir iki saat sonra gazeteci iteleyen o “güvenlik görevlisi“ bu sefer tümüyle serbest ve hak olan adliye koridorunda (duruşma salonu değil) röportaj yapmayı “yasaklıyor“, yine o “Savcılıktan aldığı görünmez güç ile.“
Her şeye rağmen biz yine kaldığımız yerden, Altan kardeşler ve Ilıcak'ın 19 Eylül'deki altıncı duruşmasında, barikatları aşmak için adliye salonu kapısının hemen önünde bekliyor olacağız.
*Bu yazı ilk olarak 19.06.2017 tarihinde bianet.org'da yayınlanmıştır.
Links lesen, Rechts bekämpfen
Gerade jetzt, wo der Rechtsextremismus weiter erstarkt, braucht es Zusammenhalt und Solidarität. Auch und vor allem mit den Menschen, die sich vor Ort für eine starke Zivilgesellschaft einsetzen. Die taz kooperiert deshalb mit Polylux. Das Netzwerk engagiert sich seit 2018 gegen den Rechtsruck in Ostdeutschland und unterstützt Projekte, die sich für Demokratie und Toleranz einsetzen. Eine offene Gesellschaft braucht guten, frei zugänglichen Journalismus – und zivilgesellschaftliches Engagement. Finden Sie auch? Dann machen Sie mit und unterstützen Sie unsere Aktion. Noch bis zum 31. Oktober gehen 50 Prozent aller Einnahmen aus den Anmeldungen bei taz zahl ich an das Netzwerk gegen Rechts. In Zeiten wie diesen brauchen alle, die für eine offene Gesellschaft eintreten, unsere Unterstützung. Sind Sie dabei? Jetzt unterstützen
Starten Sie jetzt eine spannende Diskussion!